NE KADAR DİHEDRAL YETERLİ

  Dihedral Uçağın kanadının " V " şeklindeki açısıdır.Aerodinamik dünyasında dihedralin ne kadarının yeterli olduğu size ve sizin

uçağınızdan neler istediğinize bağlıdır.Ne kadar hareketli olmalı, ne kadar dengeli uçmalı, nasıl roll yapmalı ?Hepsi size bağlı.

       Fazla dihedrale sahip uçaklar kendi kendilerine düz uçuş özelliğine ve dönüş sonunda kendi kendine düz uçuşa geçme özelliğine sahiptir.Bu pilotun sürekli uçağı düz tutmak için kumandalarla savaşmasını engeller.Şimdi aşağıdaki resimde üstteki iki kanadın durumunu inceleyelim.Birinci uçak yere paralel uçuyor.Uçağın ağırlığı aşağıya doğru uçağı çekiyor.Sağ ve sol kanadın yeryüzüne olan açısı eşit.Dolayısiyle her iki kanadın kaldırma kuvveti eşit olduğu için uçak düz uçuyor.İkinci uçak sola doğru yatmış.Her iki kanadın yeryüzüne göre olan açısı değişmiş.Dolayısiyle kanatların yeryüzüne göre olan izdüşümlerinin alanları da değişmiş.Sol kanat yeryüzüne göre daha paralel olduğu için sağ kanada göre kanat yüzeyi daha fazla.Bu yüzden daha fazla kaldırma kuvveti üretiyor.

Diğer kanat ise daha az kaldırma kuvveti üretiyor.Dolayısiyle sol kanat uçağın sol tarafını daha fazla bir kuvvetle kaldırıyor.Bu özellik

pilot dönüş sonunda kontrol stiğini bıraktığında (nötr duruma aldığında) uçağın kendi kendine düz uçuşa geçmesini sağlıyor.

   Ancak yukarıdaki durum iyi yanı.Çünkü yukarıda kalan sağ kanadın sağladığı kaldırma kuvveti şekilde görüldüğü gibi bir açıya sahip.Dolayısiyle uçağı yana doğru (Sola doğru) itecektir. Eğer pilot bu durumda düzeltici bir kumanda vermezse bu durumda olacaklar uçağın Fin/Rudder büyüklüğüne bağlı olarak değişecektir.Eğer Fin/Rudder alanı yeterli büyüklükte ise uçağın yana kayması uçak düz uçuşa geçinceye kadar devam edecektir.Eğer Fin/Rudder alanı fazla olursa bu sefer uçak yana doğru fazla kaymayacak ve biz dönüşümüze bu şekilde devam edeceğiz.Bu arada dönüşten dolayı doğan merkezkaç kuvveti uçağın kendi kendini düzeltme özelliğini ortadan kaldıracaktır.Bu durumda diğer kanat yükselecek ve burun aşağı düşerek spiral bir uçuş sergileyecektir.Buna spiral karasızlık denir.Çok küçük Fin/Rudder alanı var ise bu sefer uçak düz uçuşa  geçse bile yana kayma devam edecektir.Pilot  kaymayı düzeltmek için ters yönde kumanda verecektir.Bunun sonucunda uçak dengesiz bir biçimde sanki sarhoş bir insanın yalpaladığı gibi sağa sola yalpalayarak uçacaktır.

   Yukarıdaki bilgiler planörler ve serbest uçuş pilotları için çok çok önemlidir.Bize uçuş sırasında dihedralin uçağı nasıl kaydırdığını ve uçuşa olan iyi-kötü etkisini açıklar.Resimdeki dihedrali olan ve kayarak yada dengesiz uçan son uçağın şekline dikkat edin. Bu durum pilot rudder kumandası verdiğinde yada uçak yandan rüzgar aldığında olur.İki kanat arasındaki hücum açısı farklılığı uçağın sürüklenme ekseninden çıkmasına sebep olur.  

    Kısacası yukarıdaki bilgilerin ışığında biraz fazla dihedral bize düz uçuş sırasında daha düzgün ve kolay uçuş sağlar.Ancak rüzgarlı havalarda iyi değildir.İniş-kalkış, yerde uçağı kullanma ve dönüşler biraz çirkin ve kötü olabilir.Ayrıca roll yaparken uçağınız uçuş ekseninde roll yapmaz.Yalpalayarak ve irtifa kaybederek  yavaş roll yapar.Bütün bunlara göre ne kadar dihedral istediğinize siz kara verecksiniz.

İYİ UÇUŞLAR.