MOTOR DURMASI (ENGINE STALL)

   Burada bahsedeceğim motor durması bütün bakımları yapılmış problemsiz bir motorun birden durmasıdır.Özellikle kalkış sırasında ve loop atarken başınıza gelen yada gelecek bir durumdur.Motorlar çeşitli marka ve çeşitli kalitede olduğundan başınıza gelmemiş yada gelmeyecek olabilir.

        Güneşli bir pazar sabahı kalktınız, açık pırıl pırıl bir gökyüzü,sıfır rüzgar,güzel bir kahvaltı.Üstelik eşinizde uçuşa gitme ev işlerine yardım et diye dırdır etmedi , üstelik hayırlı uçuşlar bile dedi :)) Hazırlandınız ve doğru piste.Ekipte tamam.Uçağı hazırladınız.Motor start, ayarlar tamam .Uçağınızı tuttunuz, tam gaz verdiniz. Motor homurdanarak devrini aldı ve vızıldamaya başladı.Sanki motorunuz her zamankinden daha performanslı.Sanki uçağı koparıp alacak gibi.Uçağınızı bıraktınız .Uçağınız ok gibi fırladı hızlandı,hızlandı elevatöre yüklendiniz yerden kesildi biraz daha yüklendiniz tırmanma açısı derken motor sesi değişti ardından durdu.En kötü durumlardan biri.İrtifa düşük, sürat düşük, uçak sizden uzaklaşıyor.Daha da kötüsü karşıda ya ağaçlar olur yada bina.Hafif dönüş verdiniz.Sürat düştü ardından stall ve kontrolsüz düşüş. Şanslı iseniz ufak bir kırımla yada hasarsız kurtulursunuz.Şans yoksa geçmiş olsun.Peki ne oldu ? Her şey yolundayken ne değişti de bu duruma düştünüz ? Motorunuz neden durdu ?

        Çok basit.Bu durum  modelcilerin başına iki durumda gelir.Birincisi yukarıda bahsettiğimiz özellikle kısa pist olan yerlerde uygulanan kısa kalkış paternin de.Diğeride uçak yeterince süratli değilken atılmak istenen looplarda olur. Olaya baştan başlayalım.Motorunuzu çalıştırıp ayarladınız.Her şey normal.Uçağınızı tutarak tam gaz verdiniz.Motorunuz tam gaz çalışıyor.Her şey normal.Uçağınızı bıraktınız.Uçağınız büyük bir hızla ileri fırladı.İşte her şey bu an başlar.Uçağınızın hızı ve uçağın üzerindeki tüm ekipmanların hızı başlangıçta sıfırdır.Buna yakıtınızda dahil.Ancak uçağınız hızlanmaya başlayınca ataletten dolayı yakıtınız geriye gitmek ister.Buda motora giden yakıt miktarının azalmasına sebep olur. Eğer iğneniz fazla kısık ise, yakıt hattınız uzun ise,yakıt tankınızın seviyesi karbüratörünüzün altında ise, eksozunuz da  kaçak varsa ve en kötüsü uçağınızı yerden kaldırırken birden dikleniyorsanız motora giden yakıt iyice azalır ve motorunuz devir kaybederek birden durur.Şansınız varsa motor uçak yerden kesilmeden durma belirtisi gösterir.Bu durumda hem gaz kesip kalkıştan vazgeçin.Uçağınızı geri getirip Eksozunuzun gevşek olup olmadığını kontrol edin.Gevşek değilse tam gaz iğnesini bir iki klik açıp tekrar kalkmayı deneyin.Eğer problem devam ediyorsa uçağınızı tam gazda değil de yarım gazda serbest bırakın biraz hızlandıktan sonra motora yavaşça gaz verin.Uçağınız yerden kesildiğinde birden bire diklenmeyin.Gerçek uçaklar gibi yavaş yavaş  irtifa kazanın.Bu hem motorunuzun durma riskini azaltır, hem motorunuzun fakir çalışmasını azaltarak ömrünü uzatır hem de uçağınızın daha çabuk süratlenmesini sağlar.Ayrıca özellikle çok güçlü motorların ve büyük çaplı pervanelerin olduğu uçaklarda birden diklenildiğinde uçağın sürati birden düşeceğinden ve AOA açısı bozulacağından uçağınız stall olur.Uçağın hakimiyetini kaybedersiniz ve uçağınız motor torku ve pervane etkisiyle burularak ters dönüp yere çakılır. Son olarak da imkanınız varsa yakıt pompası kullanın.Bu uçağınıza her zaman ve her şartta yakıt gitmesini sağlayacaktır.

        İkinci olarak uçak yeterince  süratli değilken atılmak istenen looplarda olur.Şartlar yine aynı.Sürat düşük .Dolayısı ile yakıtın sürati düşük.Bu yüzden birden diklendiğinizde yakıt hem yerçekimi etkisi ile hem de ataletten motora gitmemek için direnç gösterir.Sonuçta motor durur.Bunun için loopa girmeden önce gaz açtığınızda uçağın süratinin artmasına izin verin.Daha sonra loopa girin.Çok keskin looptanda kaçının.   

        Sonuç olarak uçağınızı ve motorunuzu tanıyın.hangi şartlarda nasıl cevap veriyor.Bu sizin kötü sonuçlarla karşılaşmanızı engelleyecektir.

        Kazasız-kırımsız uçuşlar dileğiyle.